Begin april 2023 (1-2- april 2023) verscheen in de Volkskrant een artikel over medisch specialisten en grensoverschrijdend gedrag.

We hebben veel beweging op het onderwerp psychosociale arbeidsbelasting gezien na de uitzending van BOOS! over the Voice. Verschillende sectoren, organisaties en functies kwamen voorbij.

Nu betreft de openheid over misstanden de medische sector, met name medisch specialisten. Het artikel in de Volkskrant van 1.4.2023 laat zien hoe een medisch gespecialiseerd verpleegkundige tijden lang wordt lastig gevallen door een medisch specialist, tijdens haar opleiding. De belangrijke rol van de omstanders, collega’s, blijkt eruit. De rechtszaak die de medisch verpleegkundige aanspant in plaats van in te gaan op de aangeboden schikking door de medisch specialist, getuigt van haar moed en inzicht dat het belangrijk is dat zij openheid geeft over wat haar overkwam, zodat anderen van wat haar overkwam kunnen leren.

In onderzoek en literatuur was grensoverschrijdend gedrag, al een onderwerp. In onderzoek vaak naar het Engelse literatuur bullying and harassment genoemd. Versterkt is het naar voren gekomen met de MeToo beweging en nu ook door een enquête van De Geneeskundestudent, de jongere generatie aankomend medisch specialisten (zie hieronder Volkskrant 31 maart 2023) De individuele casus van medisch gespecialiseerd verpleegkundige laat helder zien dat wangedrag van iemand zich ook kan verplaatsen. Waar de specialist door collega’s uit de vakgroep in de gaten werd gehouden vanwege wangedrag jegens artsen in opleiding, richtte hij daarna het grensoverschrijdend gedrag op de medisch verpleegkundige.

Het is een belangrijke ontwikkeling om te volgen. Ook vanuit het juridisch kader erbij, goed werkgeverschap, compliance en aansprakelijkheid als werkgever.

 

(Deze post werd gepubliceerd in apri 2023 en geactualiseerd in maart 2024. De inhoud blijft actueel om aandacht aan te besteden in preventie van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en grensoverschrijdend gedrag)

 


Geneeskundestudent heeft last van ongewenst gedrag, maar meldt het zelden – Fleur Damen en Maud Effting Volkskrant

Zo’n tien procent van de genees­kundestudenten en coassisten­ten heeft jaarlijks te maken met grensoverschrijdend gedrag in het ziekenhuis. Toch zwijgen jonge, aankomende artsen hier doorgaans over: de meeste voorvallen worden nooit ge­meld.

Dat stelt belangenvereniging De Ge­neeskundestudent op basis van een enquête die vandaag wordt gepubli­ceerd. Op nummer één van de inci­denten staat verbale agressie, gevolgd door seksuele intimidatie. Hoofdver­oorzaker was de medisch specialist, goed voor zo’n 37 procent van de voor­ vallen.

Zo’n 9 procent van de ondervraag­ den zegt last te hebben gehad van sek­suele intimidatie. Toch wordt zo’n 80 procent van de voorvallen niet of­ficieel gemeld, bijvoorbeeld omdat studenten niet weten waar dat kan, of het niet durven.

Geneeskundestudenten ervaren een hoge drempel om misstanden aanhangig te maken, zegt Pim den Boon, voorzitter van De Geneeskun­destudent. Aankomende of pas afge­studeerde artsen zijn in hoge mate afhankelijk van hun opleiders, veelal medisch specialisten.

Zij bepalen wie er in opleiding komt tot medisch specialist, maar het aantal plekken is schaars. ‘Studenten hebben het gevoel dat wangedrag melden hun hele loopbaan zou kunnen beïnvloeden’, zegt Den Boon.

Vrouwen

De enquête werd vorig jaar gehouden onder 15 duizend !eden en ging over coronajaar 2021. In dat jaar zat een deel van de studenten thuis, waar­ door de cijfers mogelijk nog een on­derschatting zijn.

De vragenlijst werd ingevuld door ruim 2.800 coassistenten en genees­kundestudenten, van wie 80 procent vrouwen. Daarmee zijn vrouwen iets oververtegenwoordigd onder de deelnemers; in totaal is zo’n 65 pro­cent van het ledenbestand van de be­langenvereniging vrouw.

Ook bestaat er een risico dat de re­sultaten iets vertekend zijn, zegt Peter Lugtig, universitair hoofddocent sta­ tistiek (Universiteit Utrecht), omdat de deelnemers werd gevraagd herin­neringen op te halen over een langere periode. ‘Maar het risico hierop is klein. Als er echt iets serieus is gebeurd, dan onthouden mensen dat wel.’

Dat zorgmedewerkers vaak last hebben van ongewenste seksuele aandacht op de werkvloer, bleek vo­rig jaar al uit een grote enquête van CBS en TNS onder 50 duizend mede­werkers. In de topvijf van beroeps­ groepen die hiermee te maken heb­ ben, staan vier beroepen in de zorg, met verpleegkundigen op één. Dat onderzoek betreft seksuele intimida­tie tussen zorgverleners en patiënten of klanten. Grensoverschrijdend ge­drag tussen zorgverleners onderling blijft veelal onderbelicht.

Grensoverschrijdend gedrag: Stiekem filmen

Het afgelopen jaar ontstond meer openheid over het onderwerp. Vori­ge week werd een internist uit zijn vak gezet nadat drie vrouwelijke coassistenten naar het medisch tuchtcollege waren gestapt. De man, die inmiddels strafrechtelijk wordt vervolgd voor aanranding en on­ tucht, betastte de coassistenten tijdens het onderwijs in de schaam­ streek en maakte heimelijk video-opnamen. Toen de coassistenten merkten dat hij filmde, vluchtte de man de wc in en probeerde hij de op­namen te wissen.

37 PROCENT van de voorvallen van grensoverschrijdend gedrag wordt veroorzaakt door medisch specialisten, die daarmee hoofdveroorzaker zijn.

De uitspraak volgt op de eerste zaak in Nederland waarbij het tucht­ college een arts uit zijn beroep zette na wangedrag jegens een collega. Een oncoloog uit het Amphia Zieken­huis in Breda maakte zich schuldig aan seksuele intimidatie tegenover een verpleegkundig specialist die hij moest opleiden. Over die zaak ver­schijnt zaterdag een achtergrond ar­tikel in de Volkskrant. Inmiddels heeft zich ook een tweede vrouwelijke me­dewerker gemeld bij het Amphia. Ook zij zegt jarenlang slachtoffer te zijn geweest van het gedrag van de oncoloog.

ZATERDAG #MeToo in de medische wereld

 

Fotocredits: Geneeskundestudenten. Foto Marcel van den Bergh/ de Volkskrant

 

 

 

Deel dit artikel